Nereye Gidiyoruz Niğde ?

Ziraat FaaliyetleriMustafa ULUDOĞAN

  • Niğde İli’nde tarla tarımı, ziraat faaliyetleri içerisinde önemli bir yere sahip olup, tarım alanlarının %89’nun bu faaliyete ayrılmıştır.
  • İldeki tarla alanlarının %68’inde tahıl tarımı gerçekleştirilmekte olup, yaklaşık 290.000 ton tahıl üretilmektedir.
  • Ancak tarla alanlarının en önemli ürününü patates oluşturmakta ve Türkiye patates üretiminin %25’i ilimizde gerçekleştirilmektedir.
  • Sahada, özellikle ayrışmış tüflerin oluşturduğu derin topraklara sahip Melendiz ve Misli ovalarındaki tarım alanları çoğunlukla sulamalı patates tarımına ayrılmıştır.
  • Patates tarımının yoğun olarak yapıldığı yerleşmeler, elde edilen gelirle orantılı olarak büyük bir gelişim süreci yaşamıştır.
  • Sahanın sulanabilen alanlarında yapılan ticarete yönelik tarım faaliyetlerinin böyle alanlarda göç olaylarını asgariye indirdiği ve hatta sezonluk olarak işgücü göçü aldığı görülmektedir.

Akarsular Ve Göller

  • Niğde İli akarsular ve göller gibi yerüstü suları bakımından zengin olmayıp, geniş sahaları sulayabilecek büyük akarsudan mahrumdur.
  • İlde akım değerleri genellikle çok az olan akarsuların rejimleri de oldukça düzensiz, azami ve asgari akımlar arasındaki farklar çok büyüktür.
  • Mevcut akarsular gerek akım miktarları ve gerekse rejim tipleri itibariyle sahanın su problemini çözmeye yeterli değildir.
  • Akarsulardan azami derecede faydalanmak amacıyla 16 sulama göleti inşa edilmiş ve su açığı 11456’sı tarımsal, 209’u içme suyu temini amaçlı olarak açılan sondaj kuyuları yardımı ile kapatılmaya çalışılmıştır.
  • İl tarım alanlarının %59.8’i sulanabilme potansiyeline sahip iken, bugün sadece %37.1’i sulanmaktadır.

Su Problemleri

  • Sahada sadece tarım amaçlı su problemi yaşanmaz. Aynı zamanda yerleşmelerin su ihtiyacının karşılanması da problem olarak belirmektedir.
  • İldeki 10 yerleşmede ünitesinde gözlenen su yetersizliği yanında, mevcut su kaynaklarının kalitesi nedeniyle bazı yerleşmelerde sağlık problemi yaşandığı görülmektedir.
  • Yerleşmelerin %73’ü kaynak sularından, %18’i sondaj kuyularından içme suyu temin etmektedir. İlin dağ yamaç ve etekleri ile plato sahasındaki yerleşmelerin %90’ı kaynak sularına, ovalarda yer alan yerleşmelerin ise %92’si yeraltı suyuna bağımlıdır.
  • Sağlıklı ve yeterli su temini çok sayıdaki yerleşmede yerel yöneticilerin en büyük mesaisini oluşturmakta olup, sahadaki su yetersizliği ve yeraltı suyunda gözlenen olumsuz seviye değişimleri göç için itici faktör oluşturmaktadır.

Hakim Rüzgar Yönü

  • Sahadaki hakim rüzgar yönü kuzey sektörlü olup kış mevsiminde de hakim olan kuzey sektörlü rüzgarlar bulundukları yerlere soğutucu etki yaptıklarından, kış soğukluklarının daha fazla hissedilmesine neden olmaktadır.
  • Bu nedenle ildeki yerleşmelerin 121’i kuzey sektörlü soğuk rüzgârlara karşı ya güney yamaçlara yerleşmiş ya da dağ, tepe ve sırtları kendisine siper almıştır.

Ortalama Yağış Miktarları

  • Saha, yıllık ortalama 300-400 mm aralığında yağış almakta olup, yıllık ortalama yağış miktarı Niğde’de 339 mm, Çamardı’nda 395 mm, Ulukışla’da 346 mm’dir.
  • Yağışların %39’u ilkbahar mevsiminde düşmektedir. Sahadaki tarımsal ürünlerin yetişme devresine denk gelen bu yağışlı devre, kırsal ekonomik faaliyetleri üzerinde büyük öneme sahiptir.
  • Niğde İli’nde kuraklık afeti denildiğinde akla gelen, mutlak yaz kuraklığı değildir.
  • Binlerce yıl süren tarım hayatı onlara yaz kuraklığının varlığını öğretmiştir. Ancak tarımsal ürünlerin yetişme devresinde yağışların yeterince düşmemesi veya zamanından geç düşmesi tam bir kuraklık afeti olarak kendini göstermektedir.

Yağışların Standarttan Sapma Oranı

  • Sahada yıllık yağışların standarttan sapma oranı %63 ile %78 arasında değişmektedir.
  • Ayrıca bitkilerin yetişme devresine denk gelen mart, nisan, mayıs ve haziran aylarında yağışlardaki standarttan sapma oranı diğer aylara göre yüksektir.
  • Bu durum sahada, yağışlara bağlı tarımsal faaliyetlerin kuraklık riski ile sık bir şekilde karşı karşıya olduğunu göstermekte ve tarımsal üretimde istikrarsızlığa neden oluşturmaktadır.

Tarımsal Nüfus Yoğunluğu

  • Niğde İli’nin tarımsal nüfus yoğunluğu 76.5 kişi/km² olup, Türkiye ortalamasının (90 kişi/km²) altında olan bu yoğunluk ilde dengeli dağılmış değildir.
  • Tarımsal nüfus yoğunluğu plato sahaları ve Bor Ovası’ndaki kuru tarım alanlarında düşmekte iken, Niğde çevresi, Bor Ovası’nın sulanabilen alanları, Melendiz ve Misli ovaları ile dağ ve plato sahalarının vadi içi yerleşmelerinde yüksek değerler göstermektedir.
  • Dağlık ve plato sahalarının vadi içi yerleşmelerinde gözlenen tarımsal nüfus yoğunluğu artışı tarımsal nüfusun çokluğundan değil, tarım alanlarının azlığından kaynaklanmaktadır.

Göç Olayları

  • İlde kuru tarım alanlarının yaygın olduğu plato ve dağlık sahalardaki yerleşmelerde tarımsal nüfus yoğunluğu düşük olmasına rağmen göç olayları gözlenmekte olup, doğal şartlar bu alanlarda tarım faaliyeti ile geçinmeyi gerçekten fazla riskli hale getirmiştir.
  • Ayrıca bu morfolojik ünitelerin sulanabilen vadi içi yerleşmelerinde ise tarımsal nüfus yoğunluğu kabul edilebilir geçindirme sınırının çok üzerine çıkmıştır.
  • Niğde İli’nin kırsal alanlarında doğal şartlardan kaynaklanan itici faktörler mevcuttur.
  • İlde yüksek alanların geniş yer kaplaması, yüksek eğim değerleri ile iklim elemanlarından düşük sıcaklık ve oynak yağış koşulları kırsal alanlarda geçinmeyi riskli hale getirerek göç için itici faktör oluşturmaktadır.
  • Yükselti arttıkça göç yolu ile nüfus kaybeden yerleşme oranında da artışlar görülmüştür.
  • İlde göç faktörleri bakımından farklı alanların ortaya çıkmakta olup, ilin dağ ve plato alanları itici faktörlere sahip morfolojik birim özelliğindedir.
  • İl nüfusu sayım döneminde sürekli artış göstermiştir. 1955 yılına kadar nüfus artış hızı, Türkiye ortalamasının üzerinde seyrederken bu yılından itibaren başlayan yoğun göç olayları nedeniyle düşüş göstermiştir.
  • Benzer durum ilin şehir ve kır nüfus artış hızında da gözlenmekte ve kırsal alanlardan şehirlere yönelen göçü belirtmektedir.

TERCİH SİZİN

Bizden Hatırlatması…

Posted on